top of page

Ray Cooney,

een biografie

  • Facebook
  • Instagram
  • Youtube

Het was in 1946, tijdens zijn schoolvakanties, dat Ray Cooney een auditie deed voor producent Emile Littler en op veertienjarige leeftijd zijn eerste rol veroverde in "Song of Norway" in het Palace Theatre in Londen. Pas na zijn militaire dienst in 1952 begon zijn carrière echt. Hij vertelt hoe hij na het reageren op een advertentie in "The Stage" zich aansloot bij het Midlands Productions-gezelschap. Hij dacht dat hij werd aangenomen bij een gezelschap voor 'wekelijks repertoire', maar belandde in een 'fit-up'-gezelschap. In deze reizende gezelschappen, die inmiddels niet meer bestaan, werd 's ochtends het decor opgebouwd, 's middags gerepeteerd en 's avonds opgetreden. Na het optreden moest hij zijn rol leren voor het stuk van de volgende dag. Ondanks dit zware schema bleef Ray Cooney twee jaar bij Midlands Productions.


Vervolgens speelde hij bij 'repertoire'-gezelschappen in heel Engeland voordat hij zich in 1956 aansloot bij het gezelschap van Brian Rix in het Whitehall Theatre in Londen, waar hij de rol van Flash Harry op zich nam in John Chapmans "Dry Rot" (1927-2001). Tijdens de voorstellingen van "Dry Rot" schreef John Chapman een nieuwe komedie genaamd "Simple Spymen", een stuk met twaalf personages waarin Ray Cooney een kleine rol speelde, Corporal Flight. Om de tijd in zijn kleedkamer door te komen, begon hij zelf te schrijven. Zijn eerste komedie (geschreven met Tony Hilton) was "One for the Pot", dat in 1961 werd gecreëerd. Na verloop van tijd leidde de vriendschap tussen Ray en John tot een samenwerking die resulteerde in verschillende theaterstukken.



Raymond George Alfred Cooney, beter bekend als Ray Cooney, was een befaamd Brits toneelschrijver en acteur, geboren op 30 mei 1932 in Londen. Hij wordt beschouwd als een van de meest prominente toneelschrijvers van het land, met zeventien van zijn stukken die in de West End in Londen zijn opgevoerd en zijn werken die vertaald zijn in meer dan veertig talen. Hij was de zoon van Gerald en Olive (geboren Clarke) en trad in het huwelijk met Linda (geboren Dixon) in 1962. Samen kregen ze twee zoons, Michael en Daniel.

Zijn carrière als producent en regisseur begon in 1965 met Ben Travers' "Thark" in het Garrick Theatre in Londen, maar zijn eerste opmerkelijke succes als co-producent en regisseur was "Move Over Mrs Markham", een komedie die hij samen met John Chapman schreef. Zijn grootste succes was "Run for Your Wife", dat na zijn première in Guildford in 1982 bijna 9 jaar lang op het West End in Londen te zien was vanaf 1983. In 2001 creëerde hij "Caught in the Net", het vervolg op "Run for Your Wife". De actrices die de rollen van de twee vrouwen van de taxichauffeur speelden in "Run for Your Wife" hernamen hun rollen 19 jaar later in deze nieuwe komedie.


Gewoonlijk monteert Ray Cooney na het schrijven van een van zijn komedies een korte run in een provincietheater. Hij speelt meestal zelf de hoofdrol. Afhankelijk van de reactie van het publiek aarzelt hij niet om het stuk volledig te herschrijven voordat hij het naar het West End in Londen brengt. Het meest radicale voorbeeld hiervan is zijn stuk "Time's Up", dat hij heeft omgevormd tot de musical "Twice Upon a Time", die in 2008 werd opgevoerd in Redondo Beach, Californië.

In de jaren 1970 was Ray Cooney producent van verschillende successen met sterren als Robert Morley ("A Ghost on Tiptoe"), Derek Nimmo ("Why Not Stay for Breakfast?"), Dame Anna Neagle ("The Dame of Sark"), Felicity Kendal ("Clouds") en Tom Conti ("Whose Life Is It Anyway?").


In die tijd sloeg hij de handen ineen met vastgoedmagnaat Laurie Marsh. Op het hoogtepunt van deze samenwerking beheerde het Cooney-Marsh Group zes theaters in Londen: Ambassadors, Duke of York's, Shaftesbury, Astoria, Regent en Broadway, waarvan de laatste zich in Kilburn bevond. Hij stelde zijn goede vriend Brian Rix aan als directeur-generaal. Samen met de gebroeders Nederlander runden Cooney en Marsh een jaar lang een theater op Broadway. Ze hernoemden het voormalige Billy Rose Theatre tot Trafalgar Theatre. Na een aanzienlijke renovatie werd het in 1980 het Nederlander Theatre en tegenwoordig wordt het beheerd door de gebroeders Nederlander.


Ray Cooney was de drijvende kracht achter de oprichting van de Society of West End Theatre Awards in 1976, die in 1984 werden omgedoopt tot de Olivier Awards.


In 1983 richtte hij het Theatre of Comedy op in het Shaftesbury Theatre. Alle aandeelhouders van het bedrijf waren acteurs, auteurs en regisseurs die stukken produceerden waarin ze zelf speelden. In de geest van Ray Cooney creëerde hij een Engelse variant van de Franse komedie, zij het zonder subsidies. Het Theatre of Comedy is nog steeds eigenaar van het Shaftesbury Theatre.


De komedies van Ray Cooney zijn vertaald in meer dan 40 talen en opgevoerd in nog meer landen, waaronder China en Rusland. Het is dan ook niet verrassend dat hij vaak wordt aangeduid als een van de meest belangrijke comedy schrijvers van zijn generatie.


In 2004 ontving hij van koningin Elizabeth II de Orde van het Britse Rijk voor zijn bijdragen aan het dramatische theater.

bottom of page