Improvisatie,
een hulpmiddel om een toneelstuk te schrijven.
Een toneelstuk schrijven, het blijft een leuke uitdaging. Al heb je reeds verschillende stukken geschreven, toch blijft er een zekere spanning wanneer je aan een nieuwe voorstelling begint te werken. Zoals je kan lezen in mijn online cursus schrijven voor toneel zijn er verschillende uitdagingen waar een toneelschrijver mee te maken krijgt. Zo is het vinden van een geschikt idee niet altijd vanzelfsprekend. Ook het schrijven van levensechte boeiende dialogen waarin ieder personage zijn eigen stem krijgt vormt voor vele schrijvers steeds weer een uitdaging.
Lees ook! Toneelstukken schrijven, een online cursus.
Gelukkig moet je er als toneelschrijver niet altijd alleen voor te staan, je kan er ook voor kiezen om een toneelstuk organisch te laten ontstaan door het samenwerken met acteurs. Hieronder vind je een aantal tips om door improvisatie een toneelstuk te schrijven.
Brainstorm
Hoe komt een idee ooit tot stand? Soms krijg je een flits van inspiratie en valt een schitterend idee je zomaar te binnen. Maar het kan ook anders. Je kan ervoor kiezen om samen met een groep acteurs op zoek te gaan naar leuke, boeiende of spannende verhaallijnen die je daarna samen gaat uitwerken tot een mooi geheel. Je kan dit doen door een kringgesprek, maar wanneer je zelf al een aantal vage ideetjes hebt kan je ook spelenderwijs ontdekken welke richting deze ideeën kunnen uitgaan. Ook in deze fase kan improvisatie dus al nuttig zijn.
Rode draden of een andere kleur naar keuze
Wanneer je daadwerkelijk aan de slag gaat om het verhaal uit te werken kan het nuttig zijn om vooraf al een rode draad in gedachten te hebben. Deze rode draad zal ervoor zorgen dat je verhaal al van bij de start enige vorm van structuur heeft. Ook per scène is het interessant om hier al een rode draad mee te geven aan de acteurs zodat zijn binnen de lijnen van het verhaal door improvisatie hun eigen invulling kunnen geven.
Gebruik een videocamera
Leuke improvisaties vormen een grote bron van inspiratie, helaas onthoud je niet iedere detail om er later mee aan de slag te gaan. Daarom is het gebruik van een video-opname essentieel. Zo kan je met de videobeelden bij de hand een versie van je script vorm beginnen te geven. Hierbij is het belangrijk om niet blindelings alle improvisaties neer te schrijven maar wel om je erdoor te laten inspireren.
Bevries een goed idee
Wanneer je met de acteurs meer en meer richting een afgewerkt script gaat is het belangrijk om op een gegeven moment de improvisaties stop te zetten. Een acteur is een bodemloos vat aan ideeën, maar op een gegeven moment is het script klaar en moet je durven een idee te blokkeren.
Durf te schrappen
Je zult merken dat je met deze manier van werken zeer veel materiaal bij elkaar zal schrijven. En de kans is groot dat al dit materiaal erg goed is en ook een zeker emotionele betekenis zal meedragen aangezien je het hebt zien ontstaan. Een valkuil is echter om niets te durven weglaten uit het afgewerkte product waardoor je voorstelling veel te lang, en voor een publiek soms wat langdradig kan worden. Durf daarom je favoriete stukken te schrappen wanneer ze niet noodzakelijk zijn voor het verhaal. Of zoals een Engelse uitspraak luidt “To kill your darlings.”