Toneelschrijver, waar theater tot leven komt.
Muziek gebruiken,
In het theater en op het toneel.
Het is geen geheim dat muziek een grote invloed heeft op hoe mensen zich voelen. Zo wordt muziek al eeuwen gebruikt om emoties uit te drukken, feestjes op te vrolijken, de stilte te doorbreken, enzovoort.
Er gaat geen dag voorbij of we worden geconfronteerd met verschillende soorten muziek, is het niet op de radio, op televisie of via de computer dan is het wel in je hoofd waar te pas en te onpas een liedje blijft hangen.
Van de krachtige invloed die muziek heeft wordt dan ook dankbaar gebruik gemaakt binnen de film- en televisiewereld. Een film of televisieprogramma wordt continu ondersteund door passende muziek die de emoties extra in de verf zetten. En ook bij een toneelstuk wordt muziek hiervoor vaak gebruikt. Wanneer je zelf in een toneelstuk speelt, een stuk regisseert of bent gaan kijken naar een toneelvoorstelling dan zul je wellicht de kracht van muziek al ervaren hebben. Maar de zoektocht naar een passend stukje muziek om je toneelstuk die extra dimensie te geven is niet altijd even eenvoudig. Hieronder zijn enkele tips samengevat die jou kunnen helpen bij de keuze van het juiste muziekstuk.
Lees ook! 8 tips voor een goede Akoestiek.
De kracht van de stilte
Hoewel muziek een mooie aanvulling kan zijn bij een toneelstuk is het niet altijd noodzakelijk om hiervan gebruik te maken. Soms kan het gebruik van muziek de aandacht afleiden van de essentie van een bepaalde scène of zijn de dialogen binnen een toneelstuk zo sterk geschreven dat het gesprek tussen twee personages gaat aanvoelen als muziek. Je moet je zelf maar eens proberen voor te stellen welk gevoel je krijgt als je naar een toneelvoorstelling gaat kijken, en vanwaar dat gevoel dan afkomstig is. Je zult merken dat een toneelvoorstelling die overladen is met achtergrondmuziek niet altijd krachtiger uitpakt dan een voorstelling waar naast pakkende dialogen ook ruimte is voor stilte. Een stilte die binnen een theaterzaal alles kan zeggen. Een stilte gevuld met pijnlijk verlies, of een stilte die een passioneel vervolg inluidt. Wanneer een stilte op het juiste ogenblik valt kan deze sterker zijn dan het beste muziekstuk.
Â
Wanneer muziek gebruiken
Muziek kan op verschillende momenten in een toneelstuk gebruikt worden. Zo is het mogelijk dat enkel bij aanvang van de voorstelling en tijdens het groeten muziek wordt afgespeeld. Andere voorstellingen zijn dan weer overladen van achtergrondmuziek. Welke van de twee nu het beste is kan ik niet zeggen, aangezien iedere regisseur een andere visie heeft over een toneelstuk, en niet ieder toneelstuk zich even goed leent tot het gebruik van muziek. Het belangrijkste is dat de muziek die wordt gebruikt iets extra toevoegt aan de voorstelling en niet voor afleiding zorgt van de actie op het toneel.
Â
Welke muziek te gebruiken
Welke muziek je moet gebruiken in jouw toneelvoorstelling is een vraag die enkel jijzelf kan beantwoorden. De keuze van een muziekstuk om een bepaalde sfeer op te wekken is grotendeels bepaald door buikgevoel. Wanneer je op zoek gaat naar juist dat ene perfecte stukje muziek dan zal je vaak uren doorbrengen met het beluisteren van verschillende composities. Het is echter ook mogelijk om zelf muziek te componeren voor een voorstelling. Zo ben je zeker dat je een originele en perfect passende soundtrack verzameld voor jouw voorstelling.
Auteursrechten
Net zoals bij een toneeltekst is ook bij de muziek die je gebruikt in jouw toneelstuk het auteursrecht een belangrijk gegeven. Evenveel als toneelschrijvers hebben muzikanten het recht om beloond te worden voor hun werk. Deze verloning krijgen ze door middel van het auteursrecht. Eenvoudig gezegd heeft een componist of muzikant automatisch het alleenrecht om bepaalde dingen te doen met zijn muzikale creatie of anderen hiervoor de toestemming te geven. Dit recht blijft gelden tot 70 jaar na de dood van de laatste rechthebbende. Het aangeven van dit auteursrecht dient in Vlaanderen te gebeuren bij SABAM en in Nederland bij Buma/Stemra. Er zijn echter uitzonderingen, sommige muzikanten stellen hun muziek zonder auteursrechten ter beschikking om zo naambekendheid te kweken of hun muziek beter verspreid te krijgen. Vaak worden hierbij wel andere voorwaarden opgelegd zoals vermelding van de muzikant etc.
Â
Muziek bewerken
Een muziekstuk vinden dat voor de volle honderd procent in je toneelstuk past is een bijzonder moeilijke karwei, of ze zijn net te kort, te lang, er komen stukken zang in voor die niet passen, enzovoort. Wanneer dat het geval is heb je altijd nog de mogelijkheid om stukken in te korten of te bewerken. Om dit te doen zijn er verschillende soorten software op de markt waarmee je eenvoudig kan knippen, plakken en kopiëren in een muziekstuk. Ik moet je echter waarschuwen, want je verdiepen in een toneelstuk en het kneden naar een perfect passende soundtrack voor jouw toneelstuk is een verslavende bezigheid. De naar mijn gevoel beste audio editing software is Adobe Audition, de talloze mogelijkheden om effecten toe te voegen verschillende muziekstukken samen te voegen etc. maakt het een onmisbaar programma om muziekstukken mee te bewerken. Er zijn echter ook gratis programma’s die je ook al een heel eind op weg kunnen helpen, één van de betere hiervan is Audacity, voor een gratis programma beschikt deze software over bijzonder veel mogelijkheden. Naast deze twee aanraders kan je met een beetje Google magie vast en zeker nog andere programma’s vinden die je kunnen bijstaan bij jouw zoektocht naar het perfect op maat gemaakte muziekstuk.