top of page

Bijgeloof,

in het theater en op het toneel.

  • Facebook
  • Instagram
  • Youtube
Bijgeloof,

Een blauwtje lopen met een zilveren randje

Blauw op een podium zou ongeluk brengen tenzij je hier iets zilver bij aandoet. Vroeger was het vervaardigen van blauwe stof een moeilijk ambacht, daarom dat blauwe kledij in die tijd erg duur was. Theatergezelschappen die toen niet zo succesvol waren probeerden het publiek te misleiden en te overtuigen van hun succes door hun acteurs aan te kleden met blauwe kledij. Wat vaak na korte tijd hun ondergang betekende door de hoge kostuumkost. Gezelschappen die wel echt succes hadden toonden dit door bij deze blauwe kledij dure zilveren aanvullingen te doen.

 

Mackb…

De naam Macbeth, of zelfs stukken uit dit toneelstuk van William Shakespeare vermelden in een theaterzaal zou persoonlijk onheil brengen op de persoon die dit heeft gedaan en bij uitbreiding op de gehele productie. Vermoedelijk ligt de oorsprong van dit bijgeloof in het stuk zelf dat gevuld is met heksen, spreuken en vloeken. De overlevering wil zelfs dat Abraham Lincoln het bewuste stuk was aan het lezen de avond voor hij werd doodgeschoten. Er zijn gelukkig enkele manieren om deze vloek af te wenden, zo zou de onheilsbrenger voor de gehele cast 11 keer moeten ronddraaien en sorry zeggen tegen Dionysus, de Griekse God van het theater. Andere manieren zijn buitengaan en terug binnengevraagd worden, quoten uit andere Shakespeare-voorstellingen, of laten spugen over je schouder.



De regel van drie

Hoewel driemaal ook wel scheepsrecht blijkt te zijn is het aansteken van drie kaarsen op een podium uit den boze. De persoon die het dichtst bij de kortste kaars zit zou de eerste zijn die gaat trouwen of zal sterven, welke van de twee het meeste onheil brengt staat hier volledig los van. Kaarsen en theater zijn nooit een geweldige combinatie geweest, voor er sprake was van elektriciteit, werd het podium in theaterzalen verlicht met behulp van toortsen. Tal van theaters zijn er op die manier afgebrand waarvan The globe van Shakespeare veruit het bekendste is, zou het iets te maken hebben met Macbeth?

Bijgeloof is iets van alle tijden, zo zijn er wellicht mensen die twee keer nadenken met welk been ze uit bed stappen op vrijdag de dertiende. Ook zwarte katten, binnenshuis geopende paraplu's en ladders waar je onderdoor kan lopen hebben hun populariteit hieraan te danken. De theaterwereld heeft zo zijn eigen traditie, en ook op vlak van bijgeloof zijn er verschillende tradities te bespeuren, de ene al wat gekker dan de andere.



Een lampje voor de nacht

Vele theaterzalen die al een tijdje meegaan zijn prachtige maar ook oude gebouwen, de ideale kampeerplaats voor spoken. Daarom wordt er in het theater vaak, ook wanneer er niemand is, een licht aangelaten. In het Engels wordt dit lichtje ook wel een "Ghost light" genoemd, zodat de spoken en geesten 's nachts geen intrek zouden nemen in deze theaterzaal, je weet maar nooit. Uiteraard is dit ook een vorm van bijgeloof en heeft een "Ghost light" een veel praktischer nut. In de backstage van een theater, of op het podium staan vaak een hoop decorstukken, rekwisieten en andere spullen, en als je in zo'n doolhof je weg moet zoeken in het donker, bestaat de kans dat je wel eens over deze spullen struikelt. En geloof me, dat is absoluut niet wat acteurs bedoelen als ze elkaar "Break a leg" toewensen.

 

Veel geluk

Hoewel de oorsprong niet meteen bekend is slaat de paniek bij veel acteurs toe wanneer je ze veel geluk toewenst, dit zou namelijk juist ongeluk brengen. Alternatieven om een acteur succes te wensen zijn toitoitoi, Merde en break-a-leg.



​Een slechte generale is een goede première

Wanneer een generale repetitie niet goed verloopt wordt er verondersteld dat dit een voorteken is van een goede première. Dit is ergens wel logisch aangezien alle medewerkers aan een productie hun lessen trekken uit wat er gebeurd is en zo alles op alles zullen zetten om van de première een topprestatie te maken.

Een fluitje van een cent

Fluiten op het podium zou ook ongeluk brengen, voor deze stelling zijn twee verklaringen. Een eerste verklaring gaat over de manier van communiceren bij theatertechnici voor er sprake was van de intercom. Het sein voor het omhoogtrekken van decorstukken werd toen gegeven door te fluiten naar elkaar. Een vrolijk fluitende acteur achter de schermen zou zo weleens voor ernstige misverstanden hebben kunnen zorgen.

Een tweede verklaring dateert van toen er nog gaslampen werden gebruikt om het podium te belichten. Er weerklonk toen een fluittoon als één van de vlammetjes uitwaaide, dit kon tot erg gevaarlijke situaties leiden, zeker als dit niet tijdig wordt gemerkt omdat er nog een ander gefluit te horen was.


 

Geen bloemen of kransen

Het is de gewoonte in het theater om na een voorstelling de acteurs en regisseur letterlijk in de bloemetjes te zetten. Hier is op zich niets mis mee. Het zou echter ongeluk brengen wanneer, net als bij een bruidegom die het bruidskleed al ziet voor het huwelijk, de acteurs bloemen krijgen voor de voorstelling.

 

De zin van de slotzin

Het zou ook ongeluk brengen wanneer de laatste zin van een toneelstuk wordt uitgesproken voordat deze voorstelling opent. Ter aanvulling zou het even onheilbrengend zijn wanneer je buigt voor een lege zaal. Dit wordt meer gezien als ode aan de belangrijkste factor in het theater, het publiek.

bottom of page